رئیس مرکز تحقیقات آلودگی هوا دانشگاه علوم پزشکی تهران با اشاره به نقش ۱۲ درصدی آلودگی هوا در فوتی‌های کشور گفت: توقف مصرف مازوت در سه نیروگاه توسط دولت چهاردهم می‌تواند فرصت باشد اما مساله مهم داشتن برنامه و نصب تجهیزات کنترل آلودگی هوا بر روی صنایع و نیروگاه‌ها است که برای رسیدن به آن باید سرمایه‌گذاری سرعت بگیرد.
محمد صادق حسنوند روز شنبه در گفت وگو با خبرنگار محیط زیست ایرنا افزود: در حال حاضر آلودگی هوا مهمترین عامل خطر محیطی است، یعنی مهمترین آلودگی محیط زیستی است که نه فقط سلامت مردم کشور ما بلکه سلامت مردم جهان را به خطر می اندازد، بر اساس رتبه بندی هایی که وجود دارد از بین عوامل خطر و ریزفاکتورها آلودگی هوا جزو چهارمین عامل خطر است، حتی گاهی سومین عامل هم شناخته می شود.
وی اظهارداشت: بر اساس اطلاعات مرکز تحقیقات آلودگی هوا که داده های آن از ایستگاه های پایش سراسر کشور گرفته شده، نشان می دهد که سال گذشته حدود ۵۰ هزار مرگ منتسب به آلودگی هوا در کشور رخ داده ، این تعداد موارد مرگ بین ۱۰ تا ۱۲ درصد از کل موارد مرگ در کشور را به خود اختصاص داده است، سالانه حدود ۴۵۰ هزار مورد مرگ ناشی از عوامل مختلف مانند تصادف و بیماری در کشور اتفاق می افتد که از این تعداد ۵۰ هزار مورد آن به آلودگی هوا منتسب است یعنی تقریبا حدود ۱۲ درصد از کل موارد مرگ را به خودش اختصاص می دهد.
وی ادامه داد: بنابراین آلودگی هوا یکی از عوامل خطر جدی و مهمترین آلاینده محیط زیستی است که سلامت مردم را تهدید می کند؛ روند تغییرات آلودگی هوا را بر اساس داده های به دست آمده از ایستگاه های پایش دریافت می کنیم، در کشور ۲۰۰ تا ۳۰۰ ایستگاه پایش وجود دارد که تعدادی از آنها وابسته به سازمان حفاظت محیط زیست، برخی متعلق به شهرداری ها و تعدادی نیز متعلق به وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی است، این ایستگاه ها اندازه گیری غلظت آلاینده های هوا را انجام می دهند، در دانشگاه علوم پزشکی تهران هر ساله این داده ها را گرفته و تحلیل و روند تغییرات آلاینده های هوا و اثرات آنرا برآورد می کنیم.
حسنوند گفت: مهمترین آلاینده ای که در حال حاضر در کشور وجود دارد و تعداد روزهای ناسالم را رقم می زند ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون است، این آلاینده تقریبا از سال ۱۳۹۰ تاکنون اندازه گیری می شود سال ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۷ روند تغییرات این آلاینده کاهشی بود، یعنی بهترین سال از لحاظ آلودگی هوا تاکنون سال ۱۳۹۷ بود که علت آنهم ناپایداری جوی و بارندگی های مناسب در کشور بود، بعد از آن سال های ۱۳۹۸، ۱۳۹۹، ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ یعنی چهار سال متوالی تقریبا روند افزایش غلظت آلاینده ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون را داشتیم یعنی رکورد افزایش آلاینده هوا در آن چهار سال زده شد.
غلظت ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون ۵.۵ برابر حد سلامت
وی افزود: سال ۱۳۹۷ که بهترین شرایط جوی را داشتیم هم میانگین غلظت ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون مثلا در شهر تهران ۲۷ میکروگرم بر متر مکعب بود که این عدد تقریبا ۵.۵ برابر حد سلامت است، یعنی در بهترین سال هم غلظت آلاینده ها ۵.۵ برابر حد سلامت بود، در سال ۱۴۰۱ نسبت به ۱۴۰۰ رکورد افزایش غلظت ذرات معلق رقم خورد، غلظت آلاینده ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون حدود ۳۰ درصد در سال ۱۴۰۱ نسبت به ۱۴۰۰ افزایش یافت اما در سال ۱۴۰۲ به طور متوسط حدود ۱۵ درصد غلظت آلاینده ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون کاهش یافت بنابراین همواره شاهد تغییراتی در این آلاینده هستیم، در واقع معمولا آلاینده های هوا که چندان تحت تاثیر عملکردی نیستند یا برنامه های کنترلی ندارد، عمدتا تحت تاثیر شرایط جوی قرار می گیرند یعنی اگر سالی پربارش باشد و ناپایداری جوی داشته باشیم غلظت آلاینده ها کم می شود و برعکس اگر هوا پایدار باشد غلظت آلاینده ها افزایش می یابد.